ام دی اف(MDF) چیست؟

مخفف واژهٔ تخته فیبر با دانسیته متوسط (Medium-density fibreboar)

یک ماده مرکب چوبی محسوب می شود با جرم حجمی بین ۵۰۰ تا ۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب ( به طور متوسط ۷۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب) که از مواد مختلفی می تواند تهیه گردد. در جهان بیشتر MDF ها بر پایه چوب و از چوبهای نرم مثل درخت کاج تهیه می شوند.

اساس ترکیب MDF چوب و رزین است که تحت فشار و حرارت قرار گرفته و با افزایش استحکام ، مقاومت در برابر آتش و نفوذ ناپذیری خواص بهتری نسبت به چوب نرم خوا هد داشت همچنین قابلیت ماشین کاری بالایی نیز دارد که قبل از این تنها چوبهای سخت قابلیت کارهای مکانیکی و ماشین کاری را دارا بودند. MDF ها به طور معمول دارای ضخامتی از ۳ تا ۴۰ میلیمتر می باشند.

امروزه علاوه بر چوبهای نرم از دیگر مواد نظیر ساقه غلات ، برنج ، نی ، نیشکر ،چوبها و کاغذهای غیر قابل مصرف و … برای تهیه تخته صنعتی استفاده می شود. MDF تولیدی از چوب دارای کیفیت بهتری از سایر انواع MDFمی باشد. MDF تهیه شده از باگاس نیشکر نیز از قاعده مستثنی نیست ولی از نظر کیفی در سطح جهانی در رده چوب طبقه بندی می شود. MDF در مقایسه با نئوپان،  دارای جرم یکنواخت تری در سطح ورق است همچنین از صافی سطح و قابلیت سنباده زنی و اصلاح سطح برخوردار است MDF به صورت خام و روکش شده به بازار عرضه می گردد.. MDFهای مسطح در ساخت مبلمان اداری ، کابینت ، تزئینات داخلی چوبی کاربرد فراوان دارند.

ام دی اف  یک محصول پانلی است که از ترکیب الیاف لینگوسلولزی با رزین های مصنوعی یا هر نوع چسب مناسب دیگر تولید می شود. این پانل ها از دانسیته ۴۹۶ تا ۸۰۱ کیلو گرم بر متر مکعب (۵۰-۳۱ پوند بر فوت مکعب) در پرس داغ فشرده می شوند. چسبندگی داخلی کامل پانل به وسیله رزین مصنوعی و سایر چسب های آلی حاصل می شود. اما بدلیل ارتقاء سطح کیفی MDF نسبت به سایر محصولات مشابه آنرا متمایزتر نشان داده و بخودی خود از جایگاه خاصی برخوردار نموده زیرا این محصول ضمن قرار گرفتن در خانواده تخته های سخت، مقاومت کاربردی بالاتر نیز دارا می باشد. از طرفی بدلیل اینکه سطح MDF صاف، یکنواخت و نرم بوده و ترکیبی از فیبرهای چوبی لیگنو سلولزی می باشد در برابر گرما و فشار سخت شده و در صورت مخلوط شدن با سایر افزودنی ها کمک شایانی به ارتقاء سطح کیفیت آن می شود تا بتوان در ساخت کابینت آشپزخانه، مبلمان، میزو صندلی، اثاثه اداری و… از آن بهره جست.

ام دی اف در مقایسه با تخته خرده چوب

دارای دانسیته یکنواخت تر در سراسر تخته و لبه های صاف تر و منسجم تر است که در نتیجه آن بهتر می تواند مورد ماشین کاری قرارگیرد. محصول نهایی می تواند به صورت سطح صاف و یا با رگه های دلخواه طرح چوب باشد که در این صورت نیاز به روکش شدن با روکش طییعی و یا لمینت از بین می رود.اکنون در بیشتر موارد سازندگان کابینت از MDF به جای تخته سه لائی یا تخته های نئوپان استفاده می کنند که از مقاومت زیادی در مقابل رطوبت برخوردار است.MDFهمواره به عنوان مغز و درون کار در صنعت چوب مورد استفاده قرار می گیرد. آن چه MDF را زیبا می سازد پوشش روی آن است که بسته به نوع کارمتفاوت می باشد. از معروفترین روکش هایMDF می توان PVC ، VINILIUM، HPL ( فرمیکا) نام برد. اچ پی ال  بسته به نوع ضخامتش متفاوت است. بنابراین هرچه از روکش های ضخیم تر و مقاوم تر در پوشش MDF استفاده شود جنس مرغوب تری بدست خواهد آمد.

تـولیـد انواع مختـلف این محصول در جـهان دامنـه کاربـرد آن را بـسیـار وسیـع کرده است. امروزه می توان تخته فیبر های نیمه سنگین MDF بسیار متنوعی از جمله تخته های سه لایه یا یکنواخت و همگن، تخته های نازک و ضخیم در ابعاد مختلف، تخته هایی با فرم آلدئید کم ، فرم آلدئید یا بدون فرم آلدئید، تخته های تبدیل به سایز شده، روکش شده، لبه چسبانده، نقش برجسته، قالب گیری شده، ابزار خورده، پروفیل شده، با دانسیته های بسیار متنوع (کم یا زیاد)، مقاوم در برابر رطوبت، آب، آتش، قارچ، حشره و… را در بازارهای جهانی یافت.

ام دی اف را پس از تولید می‌توان روکش نمود. روکش‌های تزیینی علاوه بر زیبایی به دوام و کاربرد آن در محیط‌هایی مانند آشپزخانه کمک می‌کند. روکش ملامینه متداول ترین نوع روکش برای MDF می‌باشد که در آن فرایند کاغذ دکوراتیو آغشته به رزین تحت فشار و حرارت بر روی تخته چسبانده می‌شود. این محصول ضمن دارا بودن خواص شبیه سایر اوراق فشرده چوبی دارای برخی خواص برتر نیز می باشد که باعث ارتقاء بازار آن در بین سایر اوراق فشرده چوبی مانند تخته خرده چوب (نئوپان)، تخته لایه، تخته فیبر سخت و … شده است . در واقع این محصول (MDF) ابتدا بعنوان جایگزین اوراق فشرده چوبی مطرح بوده و سپس در کاربردهای جایگزین چوب نیز بکار رفته است. در حال حاضر دامنه کاربردهای آن روز به روز در حال افزایش است .

از جمله خصوصیاتی که باعث ایجاد کاربردهای متنوع (MDF) شده عبارتند از :

• خصوصیـات فیزیـکی و مکـانیکی بالا
• دامنه وسیع دانـسیـته (وزن مخـصوص) ، ضخامت و ابـعاد MDFقابل تولید
• قابلیت ابزار خوری ، ماشین کاری و سنباده زنی
• سطوح صاف و متراکم
• قابلیت شکل پذیری و لبه های صاف
• عدم وجود معایب چوب
• پروفیل دانسیته یکنواخت و همگن
• قابلیت انجام رو سازی های مختلف همچون انواع روکشی های چوبی و غیر چوبی، رنگ آمیزی و غیره
• پایداری ابعاد و مقاومت به فشرده شدن
• زیبایی ظاهری، طبیعت ملایم و ظریف و حالات شبیه به چوب
• قیمت مناسب

تاریخچه

صنعت تخته فیبر یکی از صنایع نسبتا جدید در زمینه صنایع چوب است، به طوری که تخته فیبر نخستین بار به عنوان یکی از محصولات فرعی صنعت کاغذ توسعه پیدا کرد که علت آن هم تلاش هایی در جهت یافتن کاربردی مناسب برای حجم قابل توجهی از زواید روی الک در فرایند مکانیکی تهیه خمیر کاغذ بود که سرانجام در سال ۱۸۹۸ منجر به ایجاد یک کارخانه تولید تخته فیبر عایق در انگلستان شد.

اولین کارخانه MDF (تخته فیبر با دانسیته متوسط) در سال ۱۹۶۵ در شهر دپوزیت ایالت نیویورک ساخته شد که محصول خود را با نام تجاری (بارابورد) به بازار عرضه کرد. بعد از آن به دلیل تحولی که این صنعت در استفاده از ضایعات چوبی ایجاد کرد بسیار گسترش یافت. به طوری که امروزه حتی بازار سایر اوراق فشرده چوبی نظیر تخته خرده چوب و… را تحت تاثیر قرار داده است.

اولین کارخانجات تخته فیبر ایران در دهه ۱۳۴۰ با نام ( فیبر رویال) در بندر انزلی و ( فیبر بابلسر) به بهره برداری رسید. نخستین کارخانه تولید MDF ایران در بهار ۱۳۸۳ با نام ( صنایع چوب خزر) به بهره برداری رسید. قابل ذکر است که بزرگترین کارخانه تولیدMDF جهان از ماده اولیه باگاس با ظرفیت ۴۰۰۰۰۰ تن در آینده در خوزستان به بهره برداری خواهد رسید که زمینه عظیمی برای صادرات این محصول استراتژیک فراهم می آید.

نیاز بازار از طریق واردات تامین می شود. ام دی اف وارداتی به هر دو صورت خام و روکش شده می باشد و عمدتا از کشورهای ترکیه,م اندونزی, روسیه, اسپانیا, ایتالیا, آلمان, اتریش, فنلاند, و … وارد می شوند. البته محصولات ترکیه و اندونزی به علت قیمت کمتر نسبت به سایرین و کیفیت نسبتا قابل قبول طرفداران بیشتری در بازار فعلی ایران دارند